Anayasa Mahkemesi Lideri Zühtü Arslan, kişisel müracaatın, Türk hukuk tarihinin en Aka kazanımlarından ve ıslahatlarından biri olduğunu belirterek, “Bu ferdî müracaatın tesirli ve başarılı biçimde istikbal kuşaklara aktarılması, yalnızca Anayasa Mahkemesi’nin değil hepimizin ortak sorumluluğudur.” dedi.
Arslan, kentteki bir otelde düzenlenen “Adli Yargıda Ferdî müracaat İhlal Kararları ve İhlalin Sonuçlarının Ortadan Kaldırılması” Bölge Toplantısı’nda yaptığı konuşmada, bu toplantıların, kişisel müracaatın daha tesirli halde uygulanabilmesi için yargısal diyalog yoluyla ortak meselelere tahlil bulmayı amaçladığını söyledi.
Toplantının başarılı geçmesi temennisinde bulunan Arslan, şöyle devam etti:
“Bilindiği üzere anayasal kimliğimizin başat ögesi hukuk devleti prensibidir. Anayasanın ikinci hususuna baktığımızda birçok niteliğin sayıldığını görürüz fakat bu Tümce ‘Demokratik bir hukuk devletidir.’ biçiminde tamamlanır. Hasebiyle ikinci unsurda Türkiye Cumhuriyeti’nin nitelikleri ortasında hukuk devleti sayılırken Fazla Değerli bir detay da zımnidir orada. Hukuk devleti yalnızca niteliklerden, Cumhuriyetin Temel prensiplerinden biri değildir, tıpkı vakitte farklı bir okumayla anne prensibidir, anne bedelidir. Zira cümleye baktığınızda aslında ‘Türkiye Cumhuriyeti bir hukuk devletidir.’ diye de okuyabiliriz. Ortadaki öbür bütün nitelikler bir manada hukuk devletinin vasfı niteliğindedir.”
Arslan, anayasanın diğer bütün unsurlarının, aslında bir manada, anayasanın ikinci unsurunun, Özellikle de hukuk devletinin bir açıklaması, ayrıntılandırılması mahiyetinde olduğunu belirterek, “‘Peki hukuk devleti nedir?’ diye sorduğumuzda Fazla komplike bir Meydan çıkıyor karşımıza. Birçok ögesi olan bir kavram lakin bugün burada bu toplantının da konusunu teşkil eden yargı kararlarının tesirli bir biçimde uygulanması, hukuk devletinin en Değerli özelliği olarak, niteliği olarak karşımıza çıkıyor.” diye konuştu.
Bu kavramın tarih boyunca hukuk ideolojisiyle uğraşanların Temel konusu olduğunu, Kant ve Mevlana’dan örnekler vererek anlatan Arslan, “Bir toplumun geleceği yargının Fazla düzgün işlemesine bağlıdır. Hakimin, Müstakil ve tarafsız bir biçimde uyuşmazlıkları çözme kabiliyetine ve kapasitesine bağlıdır. Tam da bu nedenle hakim, Mevlana’nın gözünde bir rahmettir, kıyametteki eşitlik denizinin bir damlasıdır.” dedi.
Arslan, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Kuşkusuz, hakimin uyuşmazlıkları barışçıl halde gidermesi, eşitlik ve hakkaniyete Müsait kararlarının tesirli biçimde uygulanmasına bağlıdır. Bu nedenle anayasa mahkemesi kararlarında vurgulandığı üzere hukuk güvenliğinin ve hukukun üstünlüğünün tam manasıyla sağlanabilmesi için yalnızca hukuka karşıtlığın yargı kararıyla tespit edilmesi kâfi değildir, birebir vakitte tespit edilen bu hukuka karşıtlığın bütün sonuçlarıyla Bir arada ortadan kaldırılması da gereklidir. Bu manada yargılanma sonunda verilen kararların tesirli biçimde icrası adil yargılanma hakkının Değerli ögelerinden biri olarak karşımıza çıkmaktadır.”
– “Subjektif tesirin ötesinde daha Değerli olan, kişisel müracaatın objektif etkisidir”
Bireysel müracaatın başarısı ve tesirli bir yol olarak yoluna devam edebilmesinin, ihlal kararlarının kesinlikle yerine getirilmesine ve gereği üzere uygulanmasına bağlı olduğunu da Anlatım eden Arslan, şunları kaydetti:
“Burada yalnızca münferit müracaatlarda ihlalin giderilmesini, müracaatçının ziyanının giderilmesini kastetmiyoruz. Bu elbette ferdi müracaatın subjektif tesiri. Anayasada teminat altına alınan rastgele hakkı ihlal edilen bireyin, bu ihlalden kaynaklanan ziyanının kesinlikle giderilmesi gerekir. Bu aslında devlet olarak bireylere karşı sorumluluğumuzun da bir gereğidir. Lakin bu subjektif tesirin ötesinde bundan tahminen de daha Değerli olan, ferdî müracaatın objektif tesiridir.”
Arslan, ferdî müracaatta Temel maksadın bir ülkede Biricik tek bütün bireylerin hak ihlali argümanlarını ortadan kaldırmak ve onları karşılamak olmadığına işaret ederek, “Bu Muhtemel de değildir. Anayasa Mahkemesi 15 üyeden oluşan 100’ün biraz üzerinde raportöre sahip olan bir mahkeme. Bugün prestijiyle 123 bine yakın ferdî müracaat Mevcut Anayasa Mahkemesi’nin önünde. Dünyanın hiçbir anayasa mahkemesinde, hiçbir milletlerarası insan hakları mahkemesinin önünde bu kadar müracaat yok.” sözlerini kullandı.
Ağır bir yük ile karşı karşıya kalındığını lisana getiren Arslan, “Bir kez bunu kabul etmek zorundayız. Ağır bir Amel yükü ile karşı karşıya kalan ve her geçen gün artan Amel yüküyle gayret etmek zorunda olan bir mahkeme bu kadar Fazla ferdi müracaatla subjektif etkiyi sağlayarak uğraş edemez. O halde Biricik yol, Biricik tahlil kişisel müracaatın objektif tesirini hayata geçirmek ve başarılı bir halde uygulamaktır.” diye konuştu.
– “Amaç yeni ihlallerin ortaya çıkmasını önlemektir”
Arslan, objektif tesirin ne olduğuna yönelik de değerlendirmede bulunarak, şunları kaydetti:
“Yasama, yürütme ve yargı organları, yönetim makamları, ihlali gidermekle yükümlü olan makamlar, halk gücü kullanan organlar, Anayasa Mahkemesi’ne yeni bir şikayetin olmasını, gerçekleşmesini beklemeden hak ihlalinin kaynaklarını kurutmak durumundadırlar. Yargı organlarımız, mahkemelerimiz, yeni bir müracaatın yapılmasını beklemeden Anayasa Mahkemesi ihlal kararlarında ortaya konan birincileri ve asılları göz önünde bulundurarak kararlarını vermek durumundadır. İdari makamlar, idari süreçler yaparken anayasa mahkemesinin ferdi müracaatta verdiği ihlal kararlarının, bu kararların münasebetlerini, kararda ortaya konulan unsurları ve asılları dikkate almak durumundadırlar. Bunu yaptığımız takdirde biz yeni müracaatların hasebiyle da yeni ihlallerin ortaya çıkmasını önleyebiliriz.”
Buna birebir vakitte ferdî müracaatın önleyici fonksiyonu de denilebileceğine dikkati çeken Arslan, “Çünkü Gaye yeni ihlallerin ortaya çıkmasını önlemektir, Biricik tek bütün ihlalleri ortadan kaldırmak değildir.” dedi.
Arslan, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Türk hukuk tarihinin en Aka kazanımlarından, en Aka ıslahatlarından biri kişisel müracaattır ve bu ferdî müracaatın tesirli ve başarılı biçimde istikbal kuşaklara aktarılması, yalnızca Anayasa Mahkemesi’nin değil, hepimizin ortak sorumluluğudur. Bu, istikbal kuşaklara karşı hepimizin ortak borcudur.”
Bölge Adliye Mahkemesi Lideri Hasan Küçükosman, Trabzon Cumhuriyet Başsavcısı Ahmet Çelikkol, Avrupa Kurulu Ankara Program Ofisi reis Vekili Pınar Başpınar’ın da açılış konuşması yaptığı toplantı, kişisel müracaat ihlal kararlarının objektif ve subjektif tesirleri ile ferdi müracaatlarda sık karşılaşılan ihlal alanları bahislerindeki oturumlarla devam etti.
Yorum Yok