İTÜ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsünden Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cengiz Yıldırım yürütücülüğünde birebir enstitüden Prof.Dr. Mehmet Akif Sarıkaya, Doç. Dr. Orkan Özcan ve Dr. Semih Sami Akay tarafından Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat’taki sarsıntıların akabinde zelzele yüzey kırığının kesintisiz görüntülenmesi için çalışma başlatıldı.
Bu kapsamda ilim insanları, zelzelelerin etkilediği 11 vilayette yaklaşık 1 ay süren alan incelemelerinde bulundu.
Çalışma sonucunda, zelzele bölgesindeki 400 kilometre zelzele yüzey kırığı, kesintisiz olarak insansız hava aracıyla kaydedildi.
Çalışmada, Göksun’da 30 ile 40 santimetrelik yer değiştirmeler yaşandığı lakin Göksun’un 20 kilometre doğusunda Fındık köyünde yolun 7 metre yer değiştirdiği, bu yüzden bölgedeki derede Ufak göl oluşumu tespit edildi.
Aynı araştırmada, Göksun’un doğusundaki barış köyünde yolların 8,6 – 8,9 metre yer değiştiği, bu nedenle yolun kullanılamaz hale geldiği, yol üzerindeki güç iletim sınırlarının bir evvelki pozisyonuna nazaran 8 metre batıya gerçek devinim ettiği belirlendi.
Gaziantep’teki Narlı bölgesindeki tarlaların yatay ve düşey istikamette yaklaşık 1 metre 80 santimetre çöktüğü tespiti yapıldı.
– “İkinci sarsıntıda 8 ile 9 metreye yer değiştirmeler ölçtük”
Prof. Dr. Cengiz Yıldırım, araştırmaya ait AA muhabirine yaptığı açıklamada, sarsıntıların akabinde takım oluşturarak 1 Mart’ta bölgeye devinim ettiklerini söyledi.
Projeyle, bir zelzele yüzey kırığının baştan sonuna kadar örneğini çıkardıklarını belirten Yıldırım, “İlk zelzelede 300 kilometre, ikinci sarsıntıda yaklaşık 100 kilometre boyunca kesintisiz olarak üç boyutlu yüksek çözünürlüklü ve yüksek yersel doğrulukta yüzey kırığını haritalandırdık. Bu çalışma daha Evvel Türkiye’de bu kadar yüksek çözünürlükte hiç yapılmamıştı. Dünyada da bizim ulaştığımız çözünürlüğe ulaşılmadı. Gayemiz yüzey kırığını en Ufak kılcal çatlaklarına kadar birincil ve ikincil yapıları olmak üzere haritalamak, bunun üzerindeki yer değiştirmeleri belirlemekti.” dedi.
Çalışmada birinci zelzele büyüklük olarak ikinci sarsıntıdan daha Aka olmasına karşın, yer değiştirmelerin ikinci sarsıntıdan daha düşük olduğunu tespit ettiklerini vurgulayan Yıldırım, kelamlarını şöyle sürdürdü:
– “Gaziantep’ten Kahramanmaraş’a hakikat anne yol yaklaşık 4 metre yer değiştirdi”
Yıldırım, Pazarcık ve Gölbaşında tarla sonlarında 5 metreye varan yer değişmelerin yaşandığını vurgulayarak, “Buralarda Ufak derelerin yataklarında 5 metreye varan yer değiştirmeler olduğunu gördük. Pazarcık’ın Çabucak kuzeyinde Gölbaşı’na hakikat demiryolunun zelzele sırasında ziyan gördüğünü ve yamulduğunu gözlemledik. Bu müşahedeler Fazla kıymetli. zelzele sırasında bu yer değiştirmelerin dağılımı, bu deformasyonun etraftaki hasar-zemin bağı, inşaat mühendisliği ve yer bilimleri mühendisliği açısından tartışacak hususlar. Bizde onlar için bilgi tabanı oluşturduk.” değerlendirmesinde bulundu.
– “Çalışmada 400 kilometrelik çizgisi büsbütün taradık”
İTÜ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsünden Öğretim Üyesi Doç. Dr. Orkan Özcan ise zelzele yüzey kırığının belirlenmesi için insansız hava aracı kullandıklarını söyledi.
Endüstriyel olarak tasarlanan insansız hava aracına entegre edilen yüksek çözünürlüklü algılayıcılar kullanarak bilgileri topladıklarını anlatan Özcan, “Çalışmada 400 kilometrelik çizgisi büsbütün taradık. Bu kapsamda optik datalarla gözle görebildiğimiz kısımları olabildiğince takip ettik. Burada takip edemediğimiz, orman altı, tarım, nadasa bırakılmış alanlarda yahut Belde merkezlerindeki yerlerde yüzey kırığının takibi için termal bilgiyi kullandık.” diye konuştu.
Yorum Yok