Sosyal Medya Hesabındaki Paylaşımlara İstinaden Disiplin Cezasıyla Cezalandırılma Nedeniyle Söz Özgürlüğünün İhlal Edilmediği
Anayasa Mahkemesi İkinci Kısmı 23/11/2022 tarihinde, Hatice Deniz Aktaş ve Eğitim ve ilim İşçileri Sendikası (B. No: 2019/18481) müracaatında Anayasa’nın 26. unsurunda garanti altına alınan Anlatım özgürlüğünün ihlal edilmediğine karar vermiştir.
Olaylar
Olayların yaşandığı tarihte Muallim olarak misyon yapan ve halk İşçileri Sendikaları Konfederasyonuna (KESK) bağlı Eğitim ve ilim İşçileri Sendikası (EĞİTİM SEN) üyesi olan müracaatçı hakkında, toplumsal medya paylaşımları nedeniyle disiplin soruşturması başlatılmıştır. Soruşturma sonucunda müracaatçı hakkında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu uyarınca devlet memurluğundan çıkarma cezasının uygulanması Teklif edilmiş ve müracaatçının hususa ait savunmasının akabinde Teklif edilen cezanın kabulüne karar verilmiştir. Müracaatçı, hakkında tesis edilen disiplin cezasının iptali istemiyle yönetim mahkemesinde dava açmış; mahkeme, dava konusu sürecin reddine karar vermiştir. İstinaf talebi de bölge yönetim mahkemesince reddedilmesi üzerine müracaatçı, temyiz talebinde bulunmuştur. Danıştay, istinaf kararının adap ve hukuka Müsait olduğunu belirterek davanın reddine Kesin olarak karar vermiştir.
İddialar
Başvurucu, toplumsal medya hesabı üzerinden yaptığı paylaşımlara istinaden disiplin cezası ile cezalandırılması nedeniyle Anlatım özgürlüğünün ihlal edildiğini sav etmiştir.
Mahkemenin Değerlendirmesi
Somut olayda müracaatçı, paylaşımlarında hendek olaylarının yaşandığı yerlerde yapılan terör operasyonlarına yönelik genel olarak “devletin sivil halkı katlettiği” halinde değerlendirmede bulunmuştur. Bu bağlamda bir halk vazifelisi olan başvurucudan devletin terörle uğraş siyasetlerini eleştirirken daha dikkatli olması ve titiz davranması beklenir. Müracaatçı; paylaşımlarıyla terör aksiyonlarına karşı yürütülen Emniyet operasyonlarını devlet eliyle ve kasıtlı biçimde operasyon bölgelerindeki sivillerin öldürülmesi olarak nitelendirmiştir.
Öğretmenlik mesleği cemiyet nezdinde öteki halk vazifelerinden farklı bir pozisyondadır. Bu bağlamda Muallim sadece Okul içinde çalışan bir halk vazifelisi olmanın ötesinde toplumu düzgüne ve doğruya ulaştırma yolunda hareket ve telaffuzları ile emsal teşkil eden İdeal bireyi sembolize etmektedir. Bundan Dolayı öğretmenlerin toplumsal sorunlara ait olarak yaptığı Anlatım açıklamaları, rastgele bir vatandaş yahut halk görevlisine kıyasla toplumda daha Çok karşılık bulmaktadır. Burdan hareketle öğretmenin tabi olduğu ödev ve yükümlülüklerin okulla sonlu olmadığı, öğretmenin Uğraş hayatında tabi olduğu ödev ve yükümlülükleri makul bir dereceye kadar Okul dışında da devam ettirmesinin Gerekli olduğu değerlendirilmiştir.
Öte yandan bir halk vazifelisi olarak öğretmenlerin de herkes üzere bir olaya ait rastgele bir niyete sahip olması ve onu paylaşması Anlatım özgürlüğü kapsamında mümkündür. Fakat somut olayda vazifesi gereği eğitim ve öğretime ait halk hizmetinden Mesul olan müracaatçı, ülkenin makul bir bölgesinde uzun müddet devam eden vahim şiddet olaylarına ait niyetlerini sırf Biricik bir perspektiften, tereddüt barındırmayan, sert ve katiyen suçlayıcı bir lisan kullanmak suretiyle takipçileriyle paylaşmıştır. idare ise müracaatçının paylaşımlarını, bir halk vazifelisi olarak kendisinden beklenen Özel bir itimat ve tarafsızlık yükümlülüğüne karşıt bulmuştur. Bu bağlamda müracaatçının paylaşımları spontane bir reaksiyonun sonucu değildir ve beraberinde birtakım riskleri getirmiştir. Hasebiyle müracaatçı, paylaşımlarıyla başta öğrencilerine olmak üzere ondan objektif davranmasını bekleyen diğer şahıslar üzerinde Biricik taraflı, uygunsuz ve şiddetli tesirler yaratmaya elverişli fikirlerin aşılanması tehlikesi yaratmıştır.
Nihayetinde müracaatçı, toplumsal medya paylaşımlarında terörle uğraş kapsamında düzenlenen Emniyet operasyonlarına karşı bölge halkını “öz savunma” yapmaya ve Emniyet güçlerine direnmeye çağırmıştır. Birebir vakitte anılan direnişin kapsamını da “ölmemek için öldürmek” biçiminde formüle ederek şiddeti kışkırtmış ve yasallaştırmıştır. Münasebetiyle müracaatçının Muallim olması, açıklamalarının potansiyel tesiri, şiddeti kışkırtıcı ve meşrulaştırıcı niteliği karşısında müracaatçıya verilen disiplin cezasının Mecbur bir toplumsal muhtaçlığı karşıladığı sonucuna ulaşılmıştır.
Diğer taraftan eğitim, niteliği gereği yarı kamusal bir hizmettir ve kamunun yanı Dizi Özel bölüm tarafından da yaygın olarak sunulmaktadır. Münasebetiyle müracaatçıya verilen devlet memurluğundan çıkarma cezası müracaatçının hayatını idame ettirmesine Mani olmayacaktır. Buna nazaran anılan disiplin cezasının orantılı olduğu kanaatine varılmıştır.
Anayasa Mahkemesi açıklanan münasebetlerle Anlatım özgürlüğünün ihlal edilmediğine karar vermiştir.
1 Şubat 2023 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan karar için
Yorum Yok